U voćnjacima širom Srbije u toku je „zimska“ rezidba. Kako ne bi dolazilo do grešaka u orezivanju potrebno je znati koje su rodne a koje nerodne grančice, koje nose generativne a koje vegetativne pupoljke.
Sve grančice u kruni voćaka dele se na rodne i nerodne, što zavisi od vrste pupoljaka koje nose. Prve imaju tzv. generativne, cvetne ili mešovite pupoljke, iz kojih se obrazuju cvetovi i plodovi sa listovima i u nepovoljnim uslovima gajenja i pri lošoj agrotehnici mogu da budu nerodne. Druge grančice nose vegetativne pupoljke, iz kojih se obrazuje skelet krune.
Kod jabučastih voćnih vrsta postoji nekoliko vrsta rodnih grančica. Prstenaste, poznate i kao naborite rodne grančice, duge su jedan do tri centimetra. Obrazuju se na granama starim dve do tri godine. Kada se nalaze na dvogodišnjoj grani daju najkvalitetnije plodove.
Krute ili kopljaste rodne grančice izrastu 5-15 centimetara i na vrhu imaju rodni pupoljak. Od naboritih grana se razlikuju po tome što postrano nose vegetativne pupoljke. Tanke i lako savitljive rodne grančice poznate su kao vite. Izrastu 15-30 centimetara i obično na vrhu imaju rodni, a sa strane lisni, ređe drvni pupoljak. Kod nekih vrlo rodnih sorti jabuke i kruške i bočni pupoljci mogu biti rodni, pogotovo pri vrhu grančice. Prema navodima stručnjaka rodnost pojedinih sorti u mnogome zavisi od prisutnosti ovih grančica, zbog čega ih treba ostavljati prilikom rezidbe. Tokom pojedinih godina one mogu da budu osnovni nosioci rodnosti.
Duge rodne grančice u pojedinim godinama mogu da daju značajan rod kod nekih sorti. Duge su 30-50 centimetara. Rod se nalazi najčešće u bočnim pupoljcima, ali i na vrhu letorasta. Rodni kolači su glavni nosioci rodnosti kod autohtonih sorti jabuke. To su kratka, račvasta zadebljanja u vidu guka, koja se obično obrazuju na mestima na kojim su se u prethodnoj vegetaciji nalazili plodovi. Usled pojačanog priliva organske i mineralnih materija ka plodovima, dolazi do zadebljanja na grančici. Mogu na sebi da nose naboritu ili dužu rodnu granu.
Složeno rodno drvo nastaje razgranavanjem starog rodnog drveta, prstenastih, krutih i vitih rodnih grančica. Na vrlo malom prostoru se u takvim slučajevima javlja grananje sa dosta pupoljaka. Ovo je tipična pojava kod starijih ili slabo rezanih voćaka. U uslovima kada je rezidba normalna ovakvih grančica je vrlo malo i obrnuto.
R.D.J.
