Sistemi za navodnjavanje odavno su postali nužni deo u poljoprivrednoj proizvodnji, a kada je reč o manjim parcelama najčešće se koristi upravo bunarska voda. Kako bi olakšao poljoprivrednicima, Novosađanin Veljko Milković je na osnovu svog izuma dvostepenog mehaničkog oscilatora koji radi po principu poluge i klatna, konstruisao pumpu za vodu idealnu za navodnjavanje. Njegov pronalazak je zaštićen patentom u Saveznom zavodu za intelektualnu svojinu, ispitan je i kažu da veoma uspesno radi.

– Da biste izvukli vodu iz bunara možete da koristite ručnu pumpu sa polugom ili ručnu pumpu sa točkom. U oba slučaja vodu izvlačite na mišiće i u oba slučaja morate da zaposlite bar jednu ruku i to sve vreme. Ponekad to zna da bude veliki napor, posebno za starije odnosno slabije ljude. Zato sam ja patentirao treće, mnogo lakše i ekonomičnije rešenje, koje uz minimalan fizički napor koristi silu gravitacije za obavljanje rada. Pri ovome ruke su slobodne gotovo sve vreme – objašnjava Veljko Milković.

Kako objašnjava, korišćenjem minimuma ljudske snage u odnosu na dosadašnje klasične ručne pumpe za vodu omogućena je efiksana primena u navodnjavanju manjih parcela, bunarskom vodosnabdevanju i gašenju lokalnih požara, a sve to  mogu da rade i stari i nejaki ljudi kao i deca.

– Da bi se pokrenulo isticanje vode iz pumpe potrebno je izvesti klatno iz ravnotežnog položaja, nakon čega se po osnovu gravitacionog potencijala, uspostavlja oscilatorno kretanje klipa i kao rezultat dobija kontinualni mlaz vode na izlaznoj cevi pumpe. Na klatno treba samo povremeno delovati rukom, zbog otpora trenja, a u cilju održavanja amplitude klaćenja, odnosno kontinualne jačine mlaza vode – ističe sagovornik.

Prednosti ovog pronalaska u odnosu na postojeća rešenja ručnih pumpi su: manja ručna sila za pokretanje pumpe, manja potrošnja vode, kao i to što se za prihvat vode mogu koristiti obe ruke. Na ovaj način može se ispumpati do 1.200 litara vode na čas.

– Jednostavno, ova pupma je idealno rešenje za oba pola, jer čak i dame mogu bez velikog napora da pumpaju vodu, jer ova pumpa s klatnom zahteva tek minimum uložene enerije, a dovoljno je samo samo jednom zanjihati klatno i nakon toga povremeno ga održavati u oscilaciji i to samo s malim prstom – zaključio je Milković.

U praksi je to dokazao i Miloš Regeljac iz Despotova koji je na osnovu Milkovićeve konstrukcije poluge i klatna, poznate kao Milkovićev efekat napravio pumpu za vodu koju koristi za navodnjavanja bašte. Njegova pumpa sa klatnom izvlači vodu iz bunara sa dubine od 6 metara i baca na visinu od preko 6 metara, te je visinska razlika preko 12 metara.

Tekst: Ljiljana Milovanović

Foto: privatna arhiva sagovornika