Bruceloza je infektivna bolest koja pogađa životinje, ali može da se prenese na ljude, i to preko kontakta sa zaraženim životinjama ili njihovim proizvodima. Ova bolest izaziva širok spektar simptoma kod ljudi i životinja, te predstavlja ozbiljan problem u oblasti veterinarske medicine, javnog zdravlja i poljoprivrede. Iako je u prošlim decenijama bila mnogo češća, bruceloza još predstavlja javno – zdravstveni izazov, posebno u područjima u kojima se stočarstvo temelji na tradicionalnim metodama.
Uzročnici bolesti
– Brucelozu izazivaju bakterije roda Bruccella, koje su veoma otporne i mogu da prežive i u nepovoljnim uslovima. Postoji nekoliko vrsta Brucella bakterija koje inficiraju različite životinje, a najčešće su Brucella melitensis koja se javlja kod ovaca i koza. Smatra se odgovornim 60 do 70 alučajeva bruceloze kod ljudi – ističe Ivica Tomić savetodavac za stočarstvo.
Načini prenosa na ljude
Prenos bruceloze sa životinja na ljude može se dogoditi prilikom kontakta sa zaraženim životinjama tokom porođaja, isticanja izlučevina, mesa, krvi ili posteljica zaraženih životinja. Većina prenosa sa životinje na čoveka dešava se kroz rane ili oštećenu kožu. Mleko, sir, kajmak i drugi proizvodi od sirovog mleka koji nisu prošli postupak pasterizacije mogu sadržati Brucella bakterije, koje se ne uništavaju na temperaturama ispod 65 Celzijusovih stepeni.
Simptomi bruceloze kod ljudi
– Akutnu fazu bolesti prate simptomi kao što su groznica, intenzivno znojenje, generalizovani bolovi u mišićima i zglobovima, glavobolja, umor i malaksalost, poremećaj apetita. Hronična bruceloza može izazvati ozbiljne komplikacije, uključujući upalu srca, upalu zglobova, probleme sa jetrom, pa čak i neurološke probleme kao što su meningitis ili depresija. Glavne dijagnostičke metode – test Rajtova reakcija, koja detektuje prisustvo antitela na bakterije Brucella. Takođe, ELISA test može pomoći u detekciji specifičnih proteina. Kultivacija bakterije uzimanje uzorka krvi, koštane srži, urina ili drugog tkiva za izolaciju bakterije, dok metoda PCR testiranje detektuje genetski materijal bakterije, vrlo precizna za dijagnozu bruceloze – rekao je vranjski savetodavac.
Lečenje bruceloze
Lečenje bruceloze zahteva upotrebu antibiotika, a terapija traje obično šest do osam nedelja. Najčešće korišćeni lekovi su doksciklin, u kombinaciji sa rifampicinom ili streptomicinom, dok se ciprofloksacin i drugi antibiotici mogu koristiti kao alternativa.
Prevencija i kontrola
– Prevencija bruceloze uključuje vakcinaciju stoke, kojom se značajno može smanjiti širenje bolesti – tvrdi naš sagovornik i dodaje da kontrola potrošnje nepasterizovanih mlečnih proizvoda, zaštita radnika upotrebom zaštitne opreme u industrijama gde postoji rizik od prenosa bolesti kao i redovne medicinske provere zaposelnih, edukacija stočara i radnika u veterinarskoj indsutriji o rizicima i merama prevencije je ključna za smanjenje broja zaraženih.
Tekst i foto: Gordana Nastić
